Chính Sách Tài Khoá Mở Rộng? Ví Dụ Và Vai Trò

Chính sách tài khoá mở rộng là gì?

Chính sách tài khóa mở rộng là việc thực hiện tăng chi tiêu của chính phủ, giảm thu nhập từ thuế hoặc giảm doanh thu từ thuế kết hợp với tăng chi tiêu của chính phủ khi nền kinh tế đang gặp khó khăn (GDP thực tế đang thấp hơn GDP tiềm năng), hỗ trợ thúc đẩy sản lượng và tổng cầu của nền kinh tế, từ đó cung cấp thêm việc làm cho người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Mục tiêu cơ bản của chính sách mở rộng là thúc đẩy tổng cầu để bù đắp cho sự thiếu hụt trong nhu cầu tư nhân, dựa trên các ý tưởng của kinh tế học Keynes (cho rằng nguyên nhân chính của suy thoái là sự thiếu hụt tổng cầu).

Ví dụ về chính sách tài khoá mở rộng

Ví dụ gần nhất như giá dầu giảm từ năm 2014 đến quý 2 năm 2016 đã khiến gần một phần ba toàn bộ nền kinh tế dựa vào lĩnh vực năng lượng bị ảnh hưởng nặng nề.

Canada sau đó đã giảm lãi suất trong nước với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước. Tuy nhiên, việc giảm biên lãi ròng cũng khiến các ngân hàng rơi vào rủi ro phá sản.

Vai trò của chính sách tài khoá mở rộng là gì?

Trong nền kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa là công cụ giúp chính phủ khắc phục thất bại hiện hữu của thị trường: Điều tiết nền kinh tế, thông qua chính sách chi tiêu mua sắm và thuế hoặc đưa nền kinh tế về trạng thái cân bằng nếu nền kinh tế có dấu hiệu tăng trưởng âm và rơi vào suy thoái (hay phát triển quá mức mục tiêu).

Ngoài ra, nó còn giúp thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế của quốc gia, đặc biệt là trong thời kỳ suy thoái, làm giảm bớt sự sụt giảm trong các đơn xin vay và lãi suất, đồng thời thúc đẩy dòng vốn tràn vào nền kinh tế ngày càng nhiều.

Tuy nhiên vẫn có những mặt hạn chế như:

• Việc giảm thuế sẽ dẫn đến sự gia tăng thâm hụt trong kế hoạch tài chính của chính phủ, gia tăng vay mượn và nợ chính phủ.

• Thiếu sự ổn định về giá trị trên các mặt hàng khác nhau.

• Nếu chính phủ không thận trọng liên quan đến chi tiêu của mình và nếu có quá nhiều cung tiền, chính sách này có thể dẫn đến lạm phát.
  

Chính sách tài khoá mở rộng của Việt Nam

Năm 2008

Trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, chính phủ ban hành chính sách tài khoá mở rộng thực hiện Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 17/4/2008 thông qua các biện pháp:

• Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc;

• Phát hành 20.300 tỷ đồng trái phiếu cho các ngân hàng thương mại;

• Khống chế tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức 30% năm.

Năm 2010

Bối cảnh kinh tế quốc tế không mấy lạc quan nhưng Việt Nam vẫn hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP (6,78%). Có được kết quả này là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, cùng với sự điều hành chính sách kinh tế vĩ mô và tài khóa mở rộng nhanh nhẹn, linh hoạt và thận trọng của Chính phủ.

Năm 2017

Năm 2017 là năm đầu tiên triển khai nhiều nghị quyết của Trung ương (như Nghị quyết 05-NQ/TW, Nghị quyết 07-NQ/TW…) và các quy định pháp luật tài chính ngân sách mới (như Luật Ngân sách nhà nước (NSNN) 2015, Luật Phí và lệ phí 2015…) và đều được thực hiện theo hướng thận trọng, chặt chẽ, tiếp tục tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia gắn với 3 đột phá chiến lược.

Năm 2020

Nhà nước Việt Nam đã ban hành một số quy định tài khóa nới rộng hơn nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp ứng phó nhanh với dịch Covid-19.

Trước hết là chính sách tài khóa Theo Nghị quyết 42/NQ-CP của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch bệnh.

Thứ hai, chính sách tài khóa có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch COVID-19. Đại dịch đã làm giảm đáng kể nhu cầu đối với một số hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cơ bản, bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Năm 2022

Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ nhằm mục tiêu hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh và không để lỡ nhịp đà phục hồi của kinh tế thế giới cũng như ổn định kinh tế trong trung hạn và dài hạn. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình.

Nguồn: https://traderhub.net/academy/article/chinh-sach-tai-khoa-mo-rong